ජනාධිපතිතුමා විසින් කෘෂි රසායනික ද්‍රව්‍යය ආනයනය අත්හිටුවීම සඳහා ගනු ලැබූ හදිසි තීන්දුව සමඟ සමාජයේ විවිධ පාර්ශව වලින් ඊට පක්ෂව සහ විරුද්ධව විශාල ඝෝෂාවක් පැණ නැගුනි. එම තීන්දුව හදිසි තීන්දුවක් ලෙස සැලකීමට සිදු වන්නේ හේතු දෙකක් නිසාය. පළමු වැන්න සෞභාග්‍යයේ දැක්ම ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය මඟින් පොහොර සහනාධාරය තවදුරටත් පවත්වාගෙන යාමට සහ කෘෂි රසායන භාවිතය ක්‍රමානුකූලව අඩු කළ යුතු බව ප්‍රකාශ වීමය. එහිදී පොහොර සහනාධාරය පොහොර වෙනුවට මුදල් ලෙස ලබාදෙන බවක් සඳහන් වූයේ නැත. දෙවනුව 2020-09-02 දින අමාත්‍ය මණ්ඩල තීන්දුව අනුවද වී ගොවීන්ට නොමිලේ පොහොර ලබාදීමේ වැඩසටහන තවදුරටත් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අනුමැතිය ලබා දී ඇත. ඊට මාස 6 කට පසුව කෘෂි රසායනික ද්‍රව්‍ය ආනයනයට දැඩි සීමා පැනවීමකින් තොරව ඒවායේ භාවිතය අවම කළ නොහැකි බවට ජනාධිපතිතුමා විසින් තීන්දු කිරීම විශේෂ තත්වයකි.

එතුමාට එවැනි දැඩි තීන්දුවක් ගැනීමට ඇති වූ පෙළඹවීම කුමක්දැයි පැහැදිළි නැතත් එම තීන්දුව ඉතා නිවැරදි බව ඉතිහාසය විසින් යම් දිනක පෙන්වා දෙනු ඇත. මීට වසර 40 කට පමණ පෙර සිට කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවේ විවිධ දියුණු විද්වතුන්ගේ මැදිහත්වීම මත රසායනික පොහොර සහ පළිභෝධනාශක භාවිතය අඩු කිරීම සඳහා විවිධ වැඩසටහන් දියත් වූ බව රහසක් නොවේ. එනම් ඒකාබද්ධ පළිභෝධනාශක කළමණාකරන වැඩසටහන, ඒකාබද්ධ ශාක පෝෂක කළමණාකරන වැඩසටහන, යහපත් කාෂිකර්ම පුරුදු සහ අවම පළිභෝධනාශක ලැයිස්තුව හඳුන්වා දීම ආදී වශයෙන් කාෂි රසායන භාවිතය අවම කිරීම සඳහා උත්සහායන් ගැනුණි. නමුත් ගත වූ සෑම වර්ෂයකම ක්‍රමයෙන් කෘෂි රසායනික ද්‍රව්‍ය ආනයනය සහ භාවිතය ඉහළ ගිය බව සත්‍යයකි. යම් කාලවලදී කෙටි කාලීනව ආනයන අඩුවීමක් ද දක්නට ලැබුණි.

කෙසේ වෙතත් ගොවියාට ලබාදිය යුතු සහනාධාර මුදලින් ලබාදීම වෙනුවට ඒවා ද්‍රව්‍යමය වශයෙන් ලබාදීම මගින් එම ද්‍රව්‍යය අවභාවිතය සහ අධික භාවිතය දිරි ගැන්වෙන බව සරල සත්‍යයකි. ඒ අනුව යම් දැඩි සීමාවක් පැනවීමෙන් තොරව සාර්ථක ප්‍රතිඵල ලබා ගැනීම එනම් භාවිතය අඩු කිරීම කළ නොහැකි දෙයක් බව ජනාධිපතිතුමා විසින් තේරුම් ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ. එය සාක්ෂි මත පදනම් වී ඇති බව ද පිළිගත හැක. එහෙත් එම සීමා කිරීම ප්‍රායෝගික යථාර්තයක් බවට පත් කිරීම සදහා වැදගත් වන උපායමාර්ගික ප්‍රවේශය පැහැදිළිව ඉදිරිපත් නොවීම නිසා විවිධ පාර්ශව වලට ඊට එරෙහිව ප්‍රතිපාහාර එල්ල කිරීමට හැකි වී ඇත. කෙසේ වෙතත් “පොහොර දියව්” යනුවෙන් නියරවල් උඩ උද්ඝෝෂණය කරන ගොවීන් සමඟ පෙනී සිටින දේශපාලන නායකයින් අධික කාෂි රසායනික භාවිතය නිසා පරිසරයට සහ මහජන සෞඛ්‍යයට සිදුවන අහිතකර බලපෑම් පිළිබඳව තම අතීත ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශ මඟින් කරුණු දැක්වූ පිරිසකි. එසේ නම් දැන් “වස දියව්” යන සටන් පාඨය පටු දේශපාලන උවමනාවක් මත ඉදිරිපත් කෙරෙන්නක් බව පැහැදිළි වේ.

හරිත විප්ලවය ; සමස්ථ ජගත් ආහාර නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය බහු ජාතික සමාගම් වලට යට කිරීම

එහෙත් එම පටු දේශපාලන විරෝධයට වඩා බරපතල මතවාදී හානියක් ජනාධිපතිතුමාගේ තීන්දුවට පක්ෂපාතීව අදහස් දක්වන්නන් නිසා සිදුවේ. යම් විද්වතුන්ද ඇතුළත් වන එම පිරිසට අනුව කෘෂි රසායනික මත පදනම් වූ පරාධීන ගොවිතැන් ක්‍රම වලට විකල්පය කාබනික ගොවිතැන ප්‍රචලිත කිරීමය. ඔවුනට අනුව කාබනික ගොවිතැන්ද බාහිර යෙදවුම් මත එනම් කොම්පෝස්ට් ඇතුළු කාබනික ද්‍රව්‍යය බාහිරින් එකතු කිරීම මත පදනම්වන ගොවිතැනකි. එනම් රසායනික පොහොර වෙනුවට කාබනික පොහොර යොදන වගා ක්‍රමයකි. ඒ අනුව කාබනික පොහොර දේශීය සහ විදේශීය වෙළඳපොළින් මිලදී ගෙන ගොවියාට ලබාදිය යුතු බවට මතයක් ඔවුන් විසින් නිර්මාණය කරමින් ඇත. එනම් රජය විසින් කාබනික පොහොර මධ්‍යගතව මිලදීගෙන ගොවියාට ලබාදිය යුතු බවට මතයක් ඔවුන් විසින් නිර්මාණය කරමින් ඇත. එම මතවාදය අනුව රජය විසින් කාබනික පොහොර මධ්‍යගතව මිලදීගෙන සහනාධාර යටතේ ගොවියාට ලබාදිය යුතු බවටද යෝජනා ඉදිරිපත් වේ. ඒ අනුව යම් පිරිසක් කාබනික පොහොර ආනයනය කිරීමේ ජාවාරමකට සහ ඒ මඟින් පොහොර සහනාධාර හෙවත් ජනතාවගේ බදු මුදල් ගසා කෑමේ උවමනාවකින් කටයුතු කරන බවක්ද පෙනේ.

ඇත්ත වශයෙන්ම කෘෂි රසායන මත පදනම් වූ වගා ක්‍රමයට විකල්පයක් ලෙස කාබනික වගාව යන තාක්ෂණික වචනය හඳුන්වා දෙනු ලබන්නේ කාෂි රසායනික ප්‍රචලිත කරන ඊනියා හරිත විප්ලවයේ පියවරුන් විසින්මය. එය සමාන කළ හැක්කේ යුද්ධය නිර්මාණය කරන්නන් විසින්ම සාමයද අලෙවි කිරීමය. හරිත විප්ලවය නමින් හඳුන්වන සමස්ථ ලෝකයේම ආහාර නිෂ්පාදන පද්ධතියම  සමාගම් විසින් පරාධීනත්වයට පත් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය තුළ සිදුවන පාරිසරික විනාශය විශේෂයෙන්ම මහජන සෞඛ්‍යයට එරෙහිව එල්ල වන තර්ජනය පිළිබඳ ලෝකය පුරා ප්‍රබල කථිකාවක් ආරම්භ විය. එහිදී බීජ, කෘෂි රසායනික සහ නවීන ගොවිතැන්ක්‍රම හෙවත් තාක්ෂණය යොදා ගනිමින් සැතපුම් දහස් ගණනක් ඈත රටක සිටින ගොවියෙකු ගෝලීය මහා සමාගමක වැඩ වසම් කුලී කාරයෙකු බවට පත් කිරීම පිළිබඳ දේශපාලන කථිකාවට වඩා පරිසරවාදී උද්ඝෝෂණ ඉහළට එසවිණි. ඒ නිසා යුද්ධයට පසුබිම් වන සැබෑ හේතු නොසලකා හරිමින් යුද්ධය එසේම පවතින තත්වයක් තුළ සාමය පිළිබඳ බලාපොරොත්තු දල්වනු ලැබූවේ කාබනික වගාව නැමැති නව සොයා ගැනීම මඟිනි. එනම් අධික රසායනික භාවිතය, ආනයනික බීජ සහ වැඩි අස්වනු හඹා යාමේ තාක්ෂණික තරඟය එසේම පවතින අතර ඉන් පරිබාහිර ක්ෂේම භූමියක් කාබනික වගාව නම් වූ සංකල්පය තුළින් පෙන්වාදෙනු ලැබීය.

ඒ අනුව කෘෂි රසායනික භාවිතයෙන් තොරව නිපදවන ආහාර හෙවත් කාබනික ආහාර වලට වෙළඳපොළ තුළ ඉහළ මිලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව ලැබුණි. බොහෝ විට එම වෙළඳපොළ නිර්මාණය වූයේ රසායනික ද්‍රව්‍ය ප්‍රචලිත කරන මහා සමාගම්වල මව් රට වලය. ඒ නිසා කාබනික ගොවිතැන, කාබනික ගොවින් සහ කාබනික ආහාර නමින් වෙනස් කුලකයන් නිර්මාණය වූ අතර බොහෝ රටවල ඊට අයත් වූයේ වගා බිම් වලින් 10% ට අඩු ප්‍රමාණයකි. යම් රටවල එම ප්‍රමාණය 1% මට්ටමේ පැවති අතර සමස්ථ ලෝක ආහාර නිෂ්පාදනයේ කාබනික කොටස 10% ට අඩු මට්ටමක පවතී. එම වෙළඳපොළ තුළ ඉතා සුළු වශයෙන් ඉහළ මිලක් ලැබෙන බැවින් ඒමගින් අස්වනු අඩු වීම් පිළිබඳ ගැටළුවත් කතා බහට ලක් නොවීය. නමුත් රසායනික පොහොර භාවිතය අත්හිටුවන තත්වයක් යටතේ සමස්ථ ආහාර නිෂ්පාදනය ඊනියා කාබනික ක්‍රමවේද නිසා පහත වැටෙන බවට තර්ක ඉදිරිපත් විය. අන්තර් ජාලය මඟින් “කාබනික වගාව” පිළිබඳ තොරතුරු විමසන අයට පෙනෙන්නේ කාබනික වගාක්‍රම 10% අඩු මට්ටමක පවතින බැවින් එය සමස්ථය බවට පත් කිරීම ප්‍රායෝගික නොවන බවය. ඒ අනුව කාබනික වගා සංකල්පය, අද වන විට රසායනික වගා සංකල්පය වක්‍රව සාධාරණිකරණය කිරීම සදහා සේවය කරන බව පැහැදිළිව පෙනේ.

මිනිස් මළ අපද්‍රව්‍ය  හෙවත් බැලැක් සොයිල්  ආනයනය කිරීමේ ජාවාරම

එම ක්‍රියාවලිය තුළ කාබනික පොහොර ජාවරමකටද ඉඩ සැලසී ඇත. විශේෂයෙන් ම කාබනික දියර පොහොර ආනයනය කිරීමේදී අදාළ ප්‍රමිතියට අනුව පෝෂක ද්‍රව්‍යය ප්‍රතිශතය තහවුරු කිරීම සඳහා රසායනික පොහොර එකතු කරන බව කුඩා දරුවෙකුට පවා තේරුම්ගත හැක. ඊට අමතරව කොම්පෝස්ට් පොහොර ජාතික මට්ටමින් මිලදී ගැනීම සඳහා ප්‍රමිතිය පරික්ෂා කිරීමේදී ද ඒ ආකාරයටම අදාළ ප්‍රමිතිය පෙන්වන බවට කිසිදු සැකයක් නැත. සමාගම් කිහිපයක් රසායනික පොහොර සඟවා තබා ගැනීමේ චෝදනාවට එම චෝදනාවද එකතු වන බවට කිසිදු සැකයක් නැත. ආණ්ඩුව විසින් කාබනික පොහොර සඳහා ටෙන්ඩර් කැඳවීමේදී පොටෑසියම් ක්ලෝරයිඩ් දියර සඳහාද මිල ගණන් කැඳවා ඇත. රසායනික පොහොර ලෙස මියුරියේට් ඔෆ් පොටෑෂ් යනුවෙන් හඳුන්වන්නේ පොටෑසියම් ක්ලෝරයිඩ් බව සාමාන්‍ය පෙළ සිසුවෙකු වුවද දන්නා කරුණකි. ඒ අනුව ස්වාභාවික මූලාශ්‍රයකින් ලබා ගන්නා බව සඳහන් කළද එසේ හඳුන්වන්නේ දියර බවට පත්කරන රසායනික පොහොර බවට කිසිඳු සැකයක් නැත.

එසේම විදේශීය රටවලින් ජෛව පොහොර හෙවත් සජීවී ක්ෂුද්‍ර ජීවින් අඩංගු කාබනික පොහොර ආනයනය කිරීමට ඉඩදීම මඟින් සමස්ථ රටම ජෛව ආපදාවකට ගොදුරුවීමේ අනතුරක් මතුවනු ඇත. එම ඊනියා ජෛව පොහොර වල ප්‍රමිතිය පරික්ෂා කිරීමේදී බරපතල ගැටළු මතු වන අතර රෝග කාරක ක්ෂුද්‍ර ජීවින් පරිසරයට මුදා හැරීමේ බරපතල අනතුරක් මතුවේ. ඊට අමතරව මිනිස් මළ අපද්‍රව්‍ය වලින් සකස් කරන කළු පස් හෙවත් බැලැක් සොයිල් ලෙස හඳුන්වන කොම්පෝස්ට් ආනයනය කිරීමේ ජාවාරමක අනතුරක් ද මතුවේ. එසේ මිනිස් මළ වලින් කොම්පෝස්ට් නිපදවීමේදී ඒවාට “පොලිමර්” රසායනික එකතු කරනු ලැබේ. එම පොලිමර් පසට එකතු වූ විට ඒවා දිරායාමක් සිදු නොවන අතර ඒ මඟින් ශාඛ වල මූල පද්ධතියට මෙන්ම පරිසර හිතවාදී පාංශු ක්ෂුද්‍ර ජීවින්ගේ පැවැත්මටද හානි සිදුවේ. ඒ සියල්ලටම වඩා එම මළ අපද්‍රව්‍ය කොම්පෝස්ට් වලින්ද රෝග කාරක ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් පරිසරයට එකතු විය හැක. ඒ නිසා කිසිදු ආකාරයකින් කාබනික පොහොර ලෙස හඳුන්වන ද්‍රව්‍යය කිසිවක් ආනයන කිරීමට ඉඩ නොදිය යුතු බව සාමාන්‍ය බුද්ධිය ඇති ඕනෑම ගොවියකුට තේරුම් ගත හැක.

ඒ ආකාරයට කාබනික පොහොර දේශීයව මහා පරිමාණයෙන් වාණිජ වශයෙන් නිපදවා මධ්‍යගතව රජය විසින් මිලදීගෙන බෙදා හැරීම සදහා හෝ ඒවා ආනයනය කිරීම සඳහා පෙළඹවීමක් ඇති කෙරෙන්නේ කාබනික පොහොර හෙවත් පසේ කාබනික ද්‍රව්‍යය සංයුතිය පිළිබඳව මහජනයා තුළ වැරදි අවබෝධයක් ඇති කිරීම මඟිනි. මූලික වශයෙන් කාබනික ද්‍රව්‍ය යනු බාහිරින් පසට එකතු කළ යුතු දෙයක් ලෙස මතයක් ඇති කිරීම මඟින් ඒ ආකාරයට ජාවාරමකට මඟ පාදා ගන්නා බව පැහැදිළිව පෙනේ. නමුත් පසේ අඩංගු විය යුතු කාබනික ද්‍රව්‍යය ප්‍රමාණය පවත්වාගෙන යාම යනු පස රැක ගැනීම මුල්කරගත් ගොවිතැන් ක්‍රම පිළිබඳව ප්‍රශ්ණයකි. ඉතා බරපතල ලෙස ඛාදනයට ලක් වූ පසකට මුල් අවස්ථාවේදී යම් කාබනික ද්‍රව්‍යය ප්‍රමාණයක් බාරින් එකතු කිරීමට සිදුවිය හැක. එසේ වුවත් එම කාබනික ද්‍රව්‍යය ගොවිබිම් ආශ්‍රිතව සකසා ගැනීම මූලික වශයෙන් වැදගත් වේ. එසේ ගොවිබිම ආශ්‍රිතව කාබනික ද්‍රව්‍යය සකසා ගැනීමේදී බාහිරින් එකතු කරන කොම්පෝස්ට් වලට වඩා පෝෂක ද්‍රව්‍යය ප්‍රමාණය ඉහළ මට්ටමක පවතින බවට විවාදයක් නැත. කුඹුරකින් ගොවියා පිටතට ගනු ලබන්නේ සහල් පමණි. දහයියා ඇතුළු ගොයම් ගසේ සමස්ථ කාබනික ද්‍රව්‍ය ප්‍රමාණය 96% ක් පමණ වේ. ඒ අනුව ඒවා කුඹුරට නැවත එකතු කරන්නේ නම් බාහිරින් එකතු කළ යුත්තේ 4% ක් යැයි තර්ක කළ හැක.

පරිවර්ථනීය කාලය

ප්‍රමාණාත්මක එවැනි කුමන තර්ක ඉදිරිපත් කළද අවසානයේදී පස සංරක්ෂණය කෙරෙන ගොවිතැන්ක්‍රම භාවිතා නොකරන්නේ නම් බාහිරින් රසායනික හෝ කාබනික යන කුමන යෙදුම් එකතු කළද පසේ සරුබව රැකගත නොහැක. පස රැකීම යන මූලික වගකීම පිළිබඳ අවධාරණය කිරීමෙන් තොරව බාහිර යෙදවුම් පිළිබඳව කථා කිරීම මඟින් බරපතල නොමඟ යැවීමක් සිදුවේ. මේ දිනවල ගොවියාට කොම්පොස්ට් හැදීම පිළිබදව පුහුණු වැඩසටහන් දියත් කළද සමස්තයක් ලෙස පස රැකගැනීම පිළිබවද අවධ‍ාරණය කෙරෙන්නේ නැත‍. අප රටේ පාංශු වෙනස්කම් අනුව මූලික පාංශු කාණ්ඩ 28 ක් සහ උප කාණ්ඩ 150 ක පමණ මහා විවිධත්වයක් ඇත. ඒ අනුව ගොවියාට උපදෙස් ලැබිය යුත්තේ තම ගොවිබිමේ පාංශු විවිධත්වයට අනුවය. එනම් පසේ භෞතික සහ රසායනික සංයුතිය අනුව බාහිරින් එකතු කළ යුත්තේ මොනවාද සහ කුමන ප්‍රමාණයක්ද යන්න තීරණය විය යුතුය. ගොවිබිම් වල පාංශු පරීක්ෂණ මඟින් අදාළ උපදෙස් ලබාදීම වැදගත් වන්නේ ඒ නිසාය. කාබනික සංකල්ප පසෙක තැබුවද රසායනික පොහොර භාවිතයේදී පවා එවැනි ප්‍රවේශයක් ගන්නේ නම් පොහොර අවභාවිතය සහ අධි භාවිතය අවම කිරීමේ හැකියාව ඇත. නමුත් අප රටේ පාංශු පෝෂණය සහ සංරක්ෂණය එකට බැඳී ඇති බව පිළිගන්නා බවක් ක්‍රියාවෙන් පෙනෙන්නේ නැත.

එසේ වුවත් අප රටේ පාංශු සංරක්ෂණ පනත ඉතා දියුණු පනතකි. ඊට අනුව පස යනු පොදු දේපලක් ලෙස පිළිගැනේ. එනම් යමෙකුට ඉඩම් පුද්ගලික අයිතිය තිබුණද පස ආරක්ෂා කිරීම පොදු මහජන වගකීමක් බවට පත් වේ. එම පනතට අනුව ගොවි බිමක පස හායනය වන අයුරින් කටයුතු කරන්නේ නම් අදාළ ගොවියාට උපදෙස් ලබාදීමේ වගකීම කෘෂි කර්ම අධ්‍යක්ෂක ජෙනරාල් වරයාගේ වගකීමකි. එම උපදෙස් පිළිනොගන්නා තත්වයක් යටතේ එම ඉඩම රජයට පවරා ගැනීමේ හැකියාව ඇත. නීතිය ඒ ආකාරයට බලවත් වුවත් කාෂි කර්ම දෙපාර්තමේන්තුවේ ස්වභාවික සම්පපත් කළමණාකරණය සඳහා වූ විශේෂිත අංශයක් පිහිටුවා තිබුනද අපේක්ෂිත අරමුණු ඉටු වන්නේ නැත.

එම නිසා මෙම මහා පින්තූරය සැලකිල්ලට ගෙන කළයුතු දේ පැතිකඩ දෙකකින් අවධාරණය කළ හැක. පළමු වැන්න බාහිර යෙදවුම් මත යැපෙන දේශීය ආහාර නිෂ්පාදන පද්ධතිය පරාධීනත්වයෙන් ගලවා ගැනීම යන මූලික අරමුණ පිළිබඳව ගොවියා දැනුම්වත් කිරීම සහ ඊට අදාළ පියවර සාධාරණීකරණය කිරීමය. ඒ අනුව බාහිරින් ආනයනය කරනු ලබන රසායනික ද්‍රව්‍යය මෙන්ම කාබනික ද්‍රව්‍යයද සීමා කළ යුතු බව සාධාරණීකරණය කළ යුතුය. එම අරමුණෙහි අවංක භාවය ගොවියාට ඒත්තු ගැන්වීම සඳහා දේශීය බීජ නිෂ්පාදන වැඩ සටහනට නැවත පණ දිය යුතුය. ඒ අතර පාංශු සංරක්ෂණ අවශ්‍යතාවය  මත ඌණතාවයන් ප්‍රතිපූර්ණය කිරීම යන මූලධර්මය මත කෙටි කාලීනව අවම වශයෙන් වසර 2 ක කාලය තුළ  රසායනික යෙදවුම් ක්‍රමයෙන් අවම කිරීම සඳහා කාල රාමුවක් ගොවියාට ලබා දිය යුතුය. එම කාලය තුළ බාහිර රසායනික යෙදවුම් අවම කිරීම දිරිගැන්වීම සඳහා පොහොර සහනාධාරය මුදලින් ගොවියාට ගෙවිය යුතු අතර එම කාලය තුළ අවශ්‍යතාවය මත පාලන මිලකට නිර්දේශ  මත රසායනික පොහොර ලබා ගැනීමේ ඉඩ ලබාදිය යුතුය. එවිට රසායනික යෙදවුම් අවම කිරීම මඟින් පොහොර සහනාධාරය මුදල් ලෙස ගොවියා අත ඉතිරිවන බැවින් එය ගොවිතැන් ක්‍රම වෙනස් කිරීම සඳහා වන දිරිගැන්වීමක් බවට පත් වේ. එසේම කෘෂිරසායනික මත පාරාධීන වූ ගොවිතැන් ක්‍රම ස්වභාවික ගොවිතැන් ක්‍රම දක්වා වෙනස් කිරීමේ  පරිවර්ථනීය කාලය තුළ අස්වනු අඩු වීමක්නිසා ගොවියාට යම් පාඩුවක් සිදුවීමේ ඉඩක් ඇත. එම නිසා එම පාඩුව ප්‍රතිපූර්ණය කිරීම සදහා රජය මගින් පිරිවැයට දරමින් රක්ෂණ ක්‍රමවේදයක් හදුන්වාදිය යුතුය. ගොවියා මානසික බාධකවලින් තොරව ගොවිතැන්ක්‍රම වෙනස් කිරීමට දිරිමත් කළ හැක්කේ ඒ මගින් ඔහුගේ ආදායම් මට්ටම යහපත්වන බවට සහතිකයක් ලැබේනම් පමණි.  නමුත් මූලික පූර්ව කොන්දේසිය වන්නේ බාහිර යෙදවුම් දැඩි ලෙස සීමා කිරීමය. ජනාධිපතිතුමා විසින් ගනු ලැබූ දැඩි තීන්දුවට උපාය මාර්ගික වැදගත් කමක් හිමි වන්නේ එම අවශ්‍යතාවයට සාපේක්ෂවය.

එසේ වුවත් දැන් අභිනව මුදල් අමාත්‍යතුමා විසින් ජනාධිපතිතුමාගේ තීන්දුවට අභියෝග කරමින් ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත්කර ඇත. එතුමා විසින් ආනයන අපනයන පාලන පනත යටතේ අංක 11 ලෙස නිකුත් කර ඇති රෙගුලාසින් මගින් නයිට්‍රජන්, පොටෑසියම්, පොස්පරස් සහ එම මූල ද්‍රව්‍යය ත්‍රිත්වයට අඩංගු රසායනික පොහොර ආනයනය නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා බලපත්‍ර ක්‍රමයක් හදුන්වාදී ඇත. එම බලපත්‍ර ක්‍රමය මගින් ආනයනය අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට සීමා කරන බව පැවසුනද සත්‍යවශයෙන්ම එම ප්‍රමාණය තීන්දු කරනු ලබන්නේ මහජනයාගේ දැනුවත් භාවයකින් තොරව යම් නිලධාරීන් කිහිපදෙනෙකු විසිනි. එම තත්වය තුළ  එම නිලධාරීන් සමඟ ගනුදෙනු කිරීම මගින් සමාගම් වලට අවශ්‍ය රසායනික පොහොර ප්‍රමාණය ආනයනය කිරීමේ හැකියාව ඇත.

ව්‍යාජ කාබනික පොහොර සහ රසායනික පොහොර

තත්වය ඒසේ තිබියදී කෘෂිකර්ම අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයා සඳහන් කරන්නේ එසේ ආනයනය කරනු ලබන්නේ කාබනික මූලයන් සහිත රසායනික පොහොර බවය. එය පට්ටපල් බොරුවකි. කාබනික මූලයන් සහිත පොහොර වර්ග ආනයනය කළ හැක්කේ එච්.එස්.අංක 31.01 යටතේය. නමුත් මුදල් ඇමතිවරයාගේ ගැසට්ටුව අනුව ආනයනය කළ හැක්කේ 31.02 සිට 31.05 දක්වා වන රසායනික පොහොර වර්ග පමණි. එසේ වුවත් එම අංකවල උපකාණ්ඩ යටතේ රසායනික පොහොර සහ වෙනත් ද්‍රව්‍යය මිශ්‍රකළ පොහොර වර්ග ආනයනය කිරීමේ හැකියාව  ඇත.

නමුත් එවැනි පොහොර වර්ග කාබනික පොහොර ලෙස හැදින්විය නොහැක. ඒවා එක්තරා ආකාරයකට යම් කාබනික ද්‍රව්‍යයවලට රසායනික පොහොර මිශ්‍ර කිරීමෙන් සකස් කරන ව්‍යාජ කාබනික පොහොර වර්ගයක් මිස සැබෑ කාබනික පොහොර ලෙස හැදින්විය නොහැක. එසේවුවත් ජනාධිපති මාධ්‍ය ඒකකය විසින් නිකුත්කළ නිවේදනයකට අනුව ආනයනය කළ හැක්කේ කාබනික පොහොර පමණකි. ඒ නිසා අවසානයේදී කාබනික ද්‍රව්‍යය මිශ්‍ර කළ රසායනික පොහොර හෙවත් ව්‍යාජ කාබනික පොහොර සහ රසායනික පොහොර යන වර්ග දෙකම අනයනය කිරීමේ හැකියාව ලැබේ. මෙම පටලැවිල්ල යම් කූඨ ජාවාරම්කරුවන්ගේ උවමනාවන්ට අනුව සිතා මතා සිදුකෙරෙන බවටද චෝදනා එල්ල කළ හැක. ඊට හේතුව දැනටමත් යම් ව්‍යාපාරිකයින් කාබනික පොහොර නමින් රසායනික පොහොර දියකර නිෂ්පාදනය කරන ව්‍යාජ කාබනික පොහොර තොගයක් ආනයනය කොට රේගුව මගින් රදවාගෙන තබාගැනීමය. ඒ අනුව නව ගැසට්ටුව මගින් එවැනි ජාවාරම්කරුවන්ට අවස්ථාව සැලසෙන බවට සැකයක් නැත. එවැන් තත්වයන් තුළ මහජන විශ්වාසය බිඳවැටීම නිසා මූලික අරමුණට අගතියක් සිදුවේ.

දෙවනුව වැදගත් වන්නේ පාංශු සංරක්ෂණය මුල් කර ගත් ගොවිතැන් ක්‍රම ප්‍රචලිත කිරීමය. ඒ අනුව කාබනික වගාව යන වචනය තහනම් වචනයක් බවට පත් කළ යුතු වේ. නමුත් මෙතෙක් කාලයක් කාබනික වගාව නමින් වස විෂ පිරුණු ලෝකයක ඉතා සුළු ප්‍රමාණයෙන් වස විෂ නැති දේට වැඩි මිලක් ලබා ගැනීමේ ක්ෂ්ද්‍ර ව්‍යාපාරය තවදුරටත් පවත්වාගෙන යාමේ වරදක් නැත. එනම් ජනාධිපතිතුමා විසින් එල්ල කරනු ලැබූ මතවාදී ගරිල්ලා ප්‍රහාරයෙන් පසුව දැන් කළ යුතු පළමු දේ වන්නේ ඉදිරි ක්‍රියාමාර්ග වලට අදාළ හැඳින්වීම හෙවත් ලේබලය පැහැදිළි කර ගැනීමය. ඒ අනුව කෙටි කාලීනව එනම් වසර 2 ක පමණ කාලය තුළ කළයුතු දේ හැඳින්විය යුත්තේ පුනර්ජනන ගොවිතැන ලෙසය. එනම් මරා දමා ඇති පසට නැවත පණ දීමේ ක්‍රියාවලිය සම්පූර්ණ කිරීමය. එතැනින් පසුව ආරම්භ වන්නේ පාරිසරික ගොවිතැන හෙවත් ස්වභාවික ගොවිතැන ප්‍රචලිත කිරීමය. මරා දමා ඇති ස්වභාවික නොවන පරිසරයක ස්වභාවික ගොවිතැනක් පිළිබඳ කථාකළ නොහැක. කෙසේවෙතත් දේශීය නිෂ්පාදන පද්ධතිය බාහිර යෙදවුම් මත යැපීම වැළැක්වීම සදහා මෙන්ම මහජන සෞඛ්‍ය සහ පරිසරය ආරක්ෂා කිරීම සදහා ගොවිතැන් ක්‍රම වෙනස් කිරීමේදී අස්වනු අඩුවීමේ යම් ප්‍රශ්නයක් මතුවේනම් දිර්ඝකාලීනව ඊට මුහුණ දිය හැක්කේ බෝග විවිධත්වය සහ ආහාර විවිධත්වය වැඩි කිරීම මගිනි.

වෛද්‍ය කේ.එම් වසන්ත බණ්ඩාර