කුරුදු, ගම්මිරිස්, ගොරකා, ඇතුළු සුළු අපනයන බෝග මිළ ශීඝ‍්‍ර ලෙස පහළ වැටීම හේතුවෙන් ගොවීහු දැඩි දුෂ්කරතාවයන්ට පත්ව සිටිති.

මාතලේ, කුරුණෑගල, මහනුවර, බදුල්ල, කෑගල්ල, රත්නපුර දිස්ත‍්‍රික්කවල වැඩි වශයෙන් ගම්මිරිස් වගාව සිදුකෙරෙති. එමෙන්ම සෙසු දිස්ත‍්‍රික්කවලද ගෘහාශ‍්‍රිතව අඩු වැඩි වශයෙන් ගම්මිරිස් වගාව සිදුකෙරෙති.

සංඛ්‍යාලේකනවලට අනුව හෙක්ටයාර 32,800 ක ගම්මිරිස් වගාව පැතිරී ඇති අතර ලක්‍ෂ 2 අධික ජනතාවක් ඉන් යැපෙති. ඒ අනුව මෙරට ගම්මිරිස් වගාව ලෝක ගම්මිරිස් අවශ්‍යතවයෙන් 2%ක පමණ අවශ්‍යතාවය සපුරනු ලබයි.

එහෙත් මීට වසර තුනකට පමණ කලින් රුපියල් 1400ක්ව තිබූ වියළි ගම්මිරිස් කිලෝවක මිල මේ වනවිට රුපියල් 400 විකුණාගත නොහැකි තත්ත්වයක් උදාවී තිබෙන තිබෙන අතර රුපියල් 500 තිබූ අමු ගම්මිරිස් කිලෝවක මිල රුපියල් 140 දක්වා පහළ වැටී තිබෙන බව ගොවීහු පවසති.

මේ වනවිට මෙරට ගම්මිරිස් අස්වැන්න නෙළන සමය උදාවී තිබේ. නමුත් මිළ පහළ වැටීම නිසාවෙන් ගම්මිරිස් නෙලීමට වියදම්වන මුදලවත් පියවාගත නොහැකි බවට ගොවීහු මැසිවිලි නගති. ගම්මිරිස් මිළ මේ ආකාරයට පහළ වැටීමට වියට්නාමයේ ක‍්‍රියාත්මක ගම්මිරිස් මාෆියාව ආසන්නතම හේතුව බව ඔවුහු පෙන්වා දෙති. එහිදි සිදුවන්නේ එරටින් ගෙන්වන ගම්මිරිස් මේඩිඉන් ශ්‍රී ලංකා නමින් නැවත ඉන්දියාව ඇතුළු විවිධ රටවලට ප‍්‍රතිඅපනයනය කිරීමය.

ගම්මිරිස් වගාව සම්බන්ධයෙන් පැන නැගී ඇති ගැටලූ විසදීමට රාජ්‍ය මැදිහත් සිදුනොවන බැවින් තමන් වෙනත් වගාවන් සදහා යොමුව සිටින බව ගම්මිරිස් වගාකරුවන් කිහිප දෙනෙකුම අප සමඟ පැවැසීය.

ගමිමරිස් මෙන්ම මෙරට නිෂ්පාදිත කුරුඳුසදහාද ලෝක වෙළද පොලේ ඉහළ ඉල්ලූමක් ඇත. නමුත් දේශීය වෙළදපොලේ කුරුදු මිලද සීඝ‍්‍රයෙන් පහළ වැටී තිබෙන බව කුරුදු වගාකරුවන් හා ව්‍යාපාරිකයෝ පෙන්වාදෙති.

ඒ අනුව පසුගිය සමයේදී රුපියල් 2050ක්ව පැවැති ගොරෝසු වර්ගයේ කුරුදු කිලෝවක මිළ රුපියල් 1530 දක්වා පහළ වැටී තිබෙන අතර ඇල්බා වර්ගයේ කරුදු කිලෝවක මිළ රුපියල් 4200 සිට රුපියල් රුපියල් 3400 දක්වා මිළ පහළ වැටී තිබෙන බව ගොවීහු පවසති.
මේ වනවිට මෙරට කුරුදු කර්මාන්මතය ප‍්‍රධාන ගැටලූ දෙකකට මුහුණ දී තිබේ. කුරුදු තැලූම්කරුවන්ගේ උග‍්‍ර හිඟය ඒ අතරින් ප‍්‍රධාන වේ. ඒ ගැටලුව හේතුවෙන් පසුගිය වසර පහක පමණ කාලයක සිට කුරුදු නිෂ්පාදනයේ සැලකිය යුතු වර්ධනයක් පෙන්වා නැති බව ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකු සංඛ්‍යා ලේඛන හා දත්ත පෙන්වා දෙති.

මීට අමතරව ගොරකා මිළද පහළ වැටී තිබේ. මීට වසරකට පමණ පෙර රුපියල් 350 පමණ අළවි වූ ගොරකා කිලෝවක් වර්තමානය වනවිට රුපියල් 100 අලෙවි වේ. මෙය ඉදිරි මාස තුන ඇතුළත රුපියල් 90 – 75 දක්වා මිළ පහළ වැටෙනු ඇතැයි අනුමාන කෙරේ.

මාතර, හක්මන, බෙලිඅත්ත, ගැටමාන්න, කටුවන, මිද්දෙණිය යන ප‍්‍රදේශවල ගොරකා ශාකය බෙහෝවිට දැකිය හැකිය. එහෙත් එය මහා පරිමාණ වගාවක් ලෙස සිදුකරනු නොලැබේ.

කිසිදු පාලනයකින් තොරව විදේශවලින් මෙරටට අපනය භෝග වර්ග ගෙන්වීම, ස්ථාවර මිළක් නොමැතිවීම, මෙම වගාවන් සම්බන්ධයෙන් ඇති අනවබෝධය, ඉහළ ලාභයක් ලැබිය හැකි අපනය භෝග වර්ග ජාවාරම්කරුවන් විසින් මෙහෙයවීම වැනි ක‍්‍රියාවන් නිසාවෙන් මෙරට අපනයන බෝග ආදායම පහළ වැටීමට හේතුව බව ගොවීහු හා දේශීය ව්‍යාපාරිකයෝ පවසති.

එබැවින් මෙම අස්වනු සදහා ස්ථාවර මිළක් නියම කිරීම,ගමිමිරිස්, ගොරකා, කාරඹුනැටි වැනි සුළු අපනයන බෝගවගාවන් සදහා ගොවීන් පෙළඹවීම, වගාණය පහසුකම් සැළසීම වැනි ක‍්‍රියාවන් සදහා ඉතා ඉක්මණින් රාජ්‍ය මැදිහත්වීමක් සිදුවිය යුතු බවද ඔවුහු පෙන්වා දෙති.