දේශීය වෛද්‍ය පුස්කොළ පොත් 94 ක් ලන්ඩනයේ

වෛද්‍ය ඩැනිස්ටර් එල්. පෙරේරා

1964 දී ලංකා විශ්වවිද්‍යාලයේ පුස්තකාලයාධිපති කේ. ඞී. සෝමදාස මහතා විසින් සංස්කරණය කොට සංස්කෘතික දෙපාර්තමේන්තුව මඟින් පළ කළ, ලංකාවේ පුස්කොළ පොත් නාමාවලිය කෘතිය භාගය, මඟින් බි‍්‍රතාන්‍ය කෞතුකාගාරයේ ඇති 4000 ක් පමණ වූ අපේ පුස්කොළ පොත් නාමාවලියක් ප‍්‍රසිද්ධ කොට ඇත. 1900 දී ඞී. එම්. ද ඉසෙඞ් වික‍්‍රමසිංහ මහතාගේ සංස්කාරකත්වයෙන් පළ වූ “Catalogue of the Sinhalese manuscipts in the British Museum” නම් වූ නාමාවලිය මඟින් ද මෙබඳුම සේවාවක් සිදු වී ඇත. එහි 140 ක් පමණ පුස්කොළ පොත් සිංහල සාහිත්‍ය ඉතිහාසය, ක‍්‍රිස්තියානි සාහිත්‍යය, බෞද්ධ සාහිත්‍යය, භූත විද්‍යා හා ප‍්‍රාදේශීය ඇදහීම්, කලා ශිල්ප හා විද්‍යා ඉතිහාසය, තඹ සන්නස්, භාෂාව සාහිත්‍යය, සංකීර්ණ පුස්කොළ පොත්, පුස්කොළ ලියුම් ආදී වශයෙන් විෂයන් අනුව පොත් ගෙඩි වර්ග කොට ඇත. පුස්කොළ පොත් හා අත් පිටපත් 3469 ක් පමණ වූ හියු නෙවිල් මහතාගේ List of pali”sinhalese” sanskrit palmleaf manuscripts නම් වූ කාණ්ඩ 02 කින් යුත් නාමාවලිය ද වැදගත්ය.

මෙහි විෂය ත‍්‍රිපිටක ග‍්‍රන්ථ, ත‍්‍රිපිටකයට අයත් නොවන සෙසු බෞද්ධ ග‍්‍රන්ථ, ඉතිහාසය, භූගෝල විද්‍යාව, ලෝක විස්තර හා මානව විද්‍යා ග‍්‍රන්ථ, ව්‍යාකරණ, ශබ්දකෝෂ, ගැටපද, ඡන්දස් අලංකාර ග‍්‍රන්ථ, බෞද්ධ කාව්‍යය, දෙවි දේවතා ප‍්‍රාදේශික ඇදහිලි සමාජ චාරිත‍්‍ර ගැන කවි පොත්, වෛද්‍ය නක්ෂත‍්‍ර, ගුප්ත විද්‍යා හා බලි තොවිල් වාසගම් පොත්, විවිධ සංග‍්‍රහ, සිංහල, දෙමළ, තෙළිඟු, බුරුම පුස්කොළ පොත්, විවිධ සංග‍්‍රහ, සිංහල, පාලි, දෙමළ, ඉංග‍්‍රීසි කඩදාසි පොත් සංඛ්‍යා සුචිය ආදී වශයෙන් වෙන් කොට ඇත. මේවාට අමතරව බි‍්‍රතාන්‍ය කෞතුකාගාරයේ පෙරදිග කියැවීම් ශාලාවේ ඇති භාෂා අනුව වර්ග කළ පුස්කොළ පොත් හා අත් ලිපි නාමාවලිය, එම කෞතුකාගාරයේ පෙරදිග අංශයට ලැබුණු අනු පිළිවෙළට ප‍්‍රවේශ අංක අනුව සකස් කළ අත් ලිපි හා පුස්කොළ පොත් නාමාවලිය පෙරදිග කියැවීම් ශාලාවේ ඇති පාලි පුස්කොළ පොත්වල සවිස්තර නාමාවලිය ද මේ ක්ෂේත‍්‍රයේ වැදගත් වේ. විශේෂයෙන්ම හියු නෙවිල් මහතා විසින් සැකසූ සවිස්තර නාමාවලි මෙම කාර්යය සඳහා අති විශාල පිටිවහලක් වී ඇත. (මෙම විස්තර ලංකාවේ පුස්කොළ පොත් නාමාවලිය තෘතීය භාගය: හැඳින්වීම ඇසුරෙනි)

puskola2බි‍්‍රතාන්‍ය ජාතික කෞතුකාගාරය හැරුණු විට තවත් විදේශ පුස්තකාල කිහිපයකම සිංහල පුස්කොළ පොත් වාර්තා වන හෙයින් ඒවා අතර දේශීය වෛද්‍ය ග‍්‍රන්ථයන් ද තිබිය හැකිය. කේම්බි‍්‍රජ් විශ්වවිද්‍යාලයීය පුස්තකාලයේ දකුණු ආසියානු එකතුව තුළ සිංහල පුස්කොළ පොත් 66 ක් වාර්තා වන බව සඳහන්ය. (The Orientalist Collections of Cambridge Universtiy Library in Report of the Conference and Annual Meeting” SCONUL Advisory Committee on Orietalist Materials by W.A. Lockwood” 1982″ pp. 5 – 10 and List of Special Collections relevant to South- Asia SALG Newsletter by A.K. Dalby 20 June 1982″ pp. 13 – 14) 957 දී ජර්මානු ප‍්‍රාචීණවේදීන්ගේ යෝජනාවක් අනුව ආරම්භ කරන ලද ජර්මනියේ Katalogisierung der Orientalischen Handscriften in Deutschland – KOHD නමින් වූ ජර්මානු එකතුවේ අත්පිටපත්වල එක්සත් නාමාවලිය 1990 දී පර්යේෂණ ව්‍යාපෘතියක් බවට පත්විය.

එහි සිංහල අත්පිටපත් භාරව කටයුතු කරන්නේ මහාචාර්ය Heinz Bechert මහත්මාය. එම ආයතනයේ නිල වෙබ් අඩවිය වන http(//www.sbb.spk -berlin.de/kohd/tex.uk.htm හි පළ වූ අත්පිටපත් නාමලේඛනයෙහි විමර්ශන අංක 3 515-01167-6/ 3-515-02440-9/3-515-03037-9 යටතේ සිංහල අත්පිටපත් 3 ක් සඳහන් වන නමුත් ඒවා කුමන අන්තර්ගතයක් සහිත දැයි හෙළි නොවේ. ඔක්ස්ෆර්ඞ් හි බොඞ්ලියන් පුස්තකාලයේ ඉන්දුවේදීය අත්පිටපත් අතර සිංහල අත්පිටපත් 104 ක් සම්බන්ධයෙන් 1991 දී ආචාර්ය ජිනදාස ලියනරත්න මහත්මා විසින් රචිත Sinhala palm – leaf manuscripts in the Bodleian Library Oxford නමැති ලිපියෙහි සඳහන් ය. (Bodleian Library Record XIII” pp’514 මීට අමතරව ලන්ඩනයේ Welcome institute for History of Medicine ආයතන පුස්තකාලයේ තිබෙන පුස්කොළ පොත් වලින් 94 ක් දේශීය වෛද්‍ය ග‍්‍රන්ථ ලෙස හඳුනාගත හැකිය. එසේම කැනඩාවේ මැක්ගිල් සරසවියට අනුබද්ධ වෛද්‍ය ඉතිහාසය පිළිබඳ ඔස්ලර් පුස්තකාලයේ ඇති පුස්කොළ පොත් එකතුවෙන් 109 ක් අපේ දේශීය වෛද්‍ය ග‍්‍රන්ථ වන අතර ඒවායේ ප‍්‍රමාණයෙන් විශාල (පත්ඉරු 100 ඉක්මවන) පුස්කොළ පොත් සැලකිය යුතු සංඛ්‍යාවක් තිබේ. මෙම පුස්කොළ පොත් කැනඩාවට ගෙන යන්නේ ශ‍්‍රී ලංකාවේ සේවය කළ කේසි වුඞ් නමැති වෛද්‍යවරයකු විසිනි. මෙම පුස්කොළ ග‍්‍රන්ථ ඉතා සුරක්ෂිතව තැන්පත් කොට තිබීම යම් ආකාරයකින් සතුටට හේතුවකි.

puskola31983 දී භෙසජ්ජ මංජුසා සන්නය (Indien 924) යෝගරත්නාකරය (Indien 932) හා නම් රහිත ඖෂධ සංග‍්‍රහ දෙකක එකතුවෙන් (Indien 1059) ආචාර්ය ජිනදාස ලියනරත්න මහතා විසින් සැකසූ Cataloqus des manusecrits singala is Bibliothequs ntional paris 1983 නම් වූ නාමාවලියේ සඳහන් බව පැවසේ. ෙභෙසජ්ජ මංජුසාව දඹදෙණි යුගයට අයත් වන අතර යෝගරත්නාකරය කෝට්ටේ යුගයේදී ලියැවුණු ග‍්‍රන්ථයෙකි. මෙයට ඇතුළත් නොවූ භෙසජ්ජ මංජුසා (pali 560) සන්නය පත්ඉරු 377 කින් යුත් ග‍්‍රන්ථයකි. එය 19 වැනි සියවසට අයත් බවත්, Eugene burnouf නම් ප‍්‍රංශ පඬිවරයා සතුව තිබූ බවත් සඳහන් වේ. මෙම ග‍්‍රන්ථයේ පිටපත් 02 ක් බි‍්‍රතාන්‍ය කෞතුකාගාරයේ අංක 12137 සහ 6612 (2) යටතේ තැන්පත්ව ඇත. අතර පිළිවෙළින් ඒවා පත්ඉරු 717 හා ඉරු 433 බැගින් වේ. ඉන් පත් ඉරු 717 ක ග‍්‍රන්ථය භෙසජ්ජ මංජුසා සන්නය ලෙස හඳුනා ගත හැකිය. එය මහනුවර යුගයට අයත් වේ. 1734 දී වැලිවිට සරණංකර හිමියන් අතින් ලියවුණු මෙම සන්නය පිටපත් 30 ක් පමණ විවිධ විහාරස්ථාන පොත්ගුල්වල ඇත. මුල් පොත වන දඹදෙණි යුගයට අයත් භෙසජ්ජ මංජුසාව (පාලි) පිටපත් 38 ක් පමණ පන්සල් පොත්ගුල්වලින් සොයාගෙන ඇත. 1962 දී පළ වූ කේ. ඞී. කුලතිලක සංස්කරණයට පාදක වී ඇත්තේ නයිවල විහාරයේ පිටපතයි 1967 දී මුද්‍රණය වූ විලේගොඩ ධර්මකීර්ති ශ‍්‍රී ධම්මානන්ද සංස්කරණය කළුතර පුලිනතලාරාමයේ හා කහවේ සරසීහ මහින්දාරාමයේ පුස්කොළ පොත් ඇසුරෙන් බව එහි සංඥාපනයෙහි සඳහන් ය. භෙසජ්ජ මංජුසාවේ මුල් පද්ධති 18 ඞී. සී. පී. බෙණරගම මහතා විසින් 1053 දී සංස්කරණය කොට ලන්ඩන් විශ්වවිද්‍යාලයේ දර්ශන උපාධිය සඳහා ඉදිරිපත් කොට ඇති බව ජිනදාස ලියනරත්න මහතා පවසයි. තවද W. A. de Silva the medical literature of the sinhalese Journal of the Ceylon branch of the royal asiatic society vol’ xxiii no 66″ 1913 ^pp 39 – 42) යන ලිපියෙහි භෙසජ්ජ මංජුසා සන්නය පිළිබඳ තවත් විස්තර ඇතුළත් බව ඒ මහතා සඳහන් කරයි.

ලියනරත්න මහතාගේ නාමාවලියේ මීළඟට විස්තර වනුයේ ගද්‍යයෙන් හා පද්‍යයෙන් රචිත ඖෂධ සංග‍්‍රහයක් (Indien 1063) පිළිබඳවයි. මුල හා අග නොමැති මෙම පුස්කොළ පොතේ පත් ඉරු 73 කි. මෙය 18 හෝ 19 වැනි සියවසට අයත් යැයි සැලකේ. මෙහි විවිධ ආබාධ සඳහා කල්ක, කෂාය, කායම්, ගුලි, තැවිලි, තෙල්, නශ්‍ය, බස්න, සින්දුරම් ආදිය සඳහන් ය. මීළඟ පුස්කොළ පොත ගද්‍යයෙන් හා පද්‍ය කිහිපයකින් රචිත ඖෂධ සංග‍්‍රහයක් (69,14, 40) වේ. මෙය ද අග මුල අඩු අසම්පූර්ණ පොතකි. පත් ඉරු 171 කි. මෙහි ද විවිධ ඖෂධ යෝගයන් සඳහන් ය. (මෙම විස්තර ආයුර්වේද සමීක්ෂාව 1/4, 124 – 128 පිටු ඇසුරෙනි) ශ‍්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ සිංහල අංශයේ මහාචාර්ය විමල විජයසූරිය මහතා ලියූ ලිපියක් මගින් මියුනික් රාජ්‍ය මහා පුස්තකාලයේ ඇති වෙද පොත් පිළිබඳව හෙළි කොට තිබිණි.